Б. ЦэцэнсодШирэлдсэн урт хар үс, наранд боролсон хөрслөг бор халтар нүүр, тогворгүй харцтай хар нүд, туранхай бие, ноорхой хиртэй хувцас энэ бүхэн түүний гадна дүр төрхийг тодорхойлно. Түүнийг тэр хавийнхан "тэнэг" гэж нэрлэдэг. Яг өөрийнх нь эцэг эхээс оноосон нэрийг хэн ч үл мэднэ. Тэр өдөржин гадуур дэмий явах бөгөөд хэн ч түүнтэй тоож харьцахгүй. Хааяа хүүхдүүд түүнийг дооглохыг эс тооцвол шүү дээ... Нэгэн өдөр түүнийг явж байтал ээжтэйгээ хөтлөөд явж байсан нэгэн бяцхан жаал "хөөе муу тэнэгээ" гэж хэлээд өөрийнхөө идэж байсан алимаа түүн рүү чулуудаж орхив. Тэр алим яг түүний толгойд оноход хүүхэд хөөрөн инээлээ. Ээж нь хүүдээ хандаж " чи дөнгөж ганц хазсан алимаа хаяад байхдаа яадаг юм. Одоо би чамд дахиж алим авч өгөхгүй шүү" гэж хэлэхэд жаал түүнийг нь огтхон ч тоосон шинжгүй инээсээр байлаа.
Харин тэнэг " Энэ жаал надад идэж байсан алимаа өгчихлөө шүү дээ. Гэхдээ энэ алимыг нь би идэж болохгүй байхаа. Хөөрхий хүүхэд надад алим өгснөөсөө болоод ээждээ загнуулаад байх шиг байна" гэж бодоод нөгөө шидсэн алимыг нь өөр лүү нь буцааж шидэх нь тэрээ... түүний шидсэн алим арай л хүүхдийг ончихсонгүй. Хавийн хүмүүс шуугиж хүүхдийн ээж " хөөё энэ тэнэг хүүхэд аллаа... та нар харсан уу. Ийм том юмыг хүүхэд рүү шидээд золтой л алчихсангүй" гэж хашиграхад ойр хавьд сууж байсан хүмүүс түүнийг хөөж "ямар харгис амьтан бэ чи... бас зүгээр тэнэг биш бүр хүн алж магадгүй аюултай амьтан байна шүү дээ ..." гэж хашгичив.
Тэнэг бүр гайхаж хоцорлоо. "Би энэ хүүхдэд алим л өгсөн шүү дээ. Эд нар яагаад ингээд уурлаад байгаа юм болоо... эсхүл эд нар өөрсөддөө юм өгөөгүй гэж уурлаад байгаа юм болов уу. Тэгвэл эд нарт бас л өөрийнхөө юмыг өгөхөөс дөө..." гэж бодоод өвөртөө хийсэн хэдэн хоосон лаазаа хашгираад байсан хүмүүс рүү чулуудаж орхив... хүмүүс бүр шуугилдаж "энэ чинь биднийг бүгдийг нь алах нь цагдаа дууд" гэж хашгирцгаалаа. Тэнэг тэдний учрыг ололгүй гүйн холдов. Тэрээр бодлоо. "... би тэр хүүхдэд алимыг нь буцааж өгсөн нь буруу юм боллоо. Ингэх юм бол хүмүүс уурлаад байдаг юм байна. Харин миний цуглуулсан тэр лаазнууд тэд нарт таалагдаагүй юм байхдаа..." гэж гайхан бодсоор өөрийн хоноглодог нэгэн байрны доод хонгил руу орлоо.
Энэ явдал болсны маргааш нь нөгөө тэнэг дахин тэр жаалын алим өгсөн тэр газраар явж байв. Тэгсэн нөгөө жаал хүүхдүүтэй тоглож байгаа харагдлаа. Тэнэг тэр жаалтай тоглох санаатай ойртож очиход нөгөө жаалын тоглож байсан тоглоомон алим өнхөрсөөр тэнэгийн хөл дор ирчихвээ. Тэнэг түүнийг нь аваад гайхан харж зогсож байтал нөгөө жаалын ээж " хөөе чи хүүхдийн тоглоом өгөөч..." гэж чанга дуугаар хэлэхэд тэнэг " би түрүүн энэ жаалын алимыг буцааж өгөхөд бөөн юм болсон. Одоо өгч болохгүй байх гэж бодоод, алимаа атгасаар ухарлаа. Тэгтэл нөгөө жаалын "ээж хөөе муу тэнэгээ чи хүүхдийн юм өгөөч ээ" гэж орилсоор гүйж ирэхэд тэнэг цаашаа ухаан жолоогүй зугтав.
Харин нөгөө тоглож байсан хүүхдүүд түүний араас чулуу шидэж, нөгөө жаалын шидсэн чулуу тэнэгийн толгойд оноход түүний ээж "болж муу гуйлгачин мөрөөрөө байхгүй дандаа манай хүүхдээр оролдож байх юм. Энэ тэнэг дахиж ирэх юм бол миний хүү өөдөөс нь чулуу шидээд хөөгөөрэй" гэж захив. Тэнэг бүр гайхаж хоцорлоо. Түрүүн намайг буцааж өгөхөд уурлаад байсан. Харин одоо буцааж өгөхгүй болохоор бас л уурлаад байх юм" хэмээн дотроо бодсоор оромжиндоо очлоо.
Ингээд нөгөө тэнэг тэр хавиар очилгүй хэд хонов. Тэгээд бодсоор байгаад нөгөө жаалд тоглоомон алимыг нь буцааж өгөхөөр шийдээд нөгөө газраа очиход тэр жаал байсангүй. Харин тэр хавийхан нэгэн орцны гадаа бөөгнөрчихсөн хашгирцгааж байлаа. Тэнэг дээшээ харвал нэг цонхноос бөөн удаа гарч байв. Тэр утаа гарч байгаа цонхоор нөгөө жаал уйлчихсан харагдаж байлаа.
Тэнэг сандарлаа..."... хөөрхий надад алим өгсөн хүүхэд уйлаад байна... тэр дотроос гарах гээд байх шиг байна..." гэж бодоод яаран цуглàсан түмнийг зүсэн орц руу гүйн орлоо. Тэгээд утаа гарч байгаа хаалгыг түлхтэл онгойгоогүй учир тэр хамаг чадлаараа өшиглөлөө. Хаалга ч онгойв. Хаалга онгойход тодроос гал түргиж тэнэгийн нүүрийг халуунаар төөнөлөө... тэр ч энийг тоох нь манатай нөгөө жаалаа хайж явсаар цонхон дээр очиход нөгөө жаал уйлчихсан "...авраарай ээжээ..." гэж харшгираад зогсож байв. Тэнэг юу ч бодолгүй түүнийг тэврээд орж ирсэн газраараа буцаж гарлаа. Хүүхдийг тэврээд гадагш гарахад шуугилдаж байсан хүмүүс чив чимээгүй болж гайхан түүн рүү харцгаана.
Тэгтэл нөгөө жаал " тэнэгээ миний бөмбөг тэнд байгаа та аваад өгөөч гэхэд " тэнэг юу ч бодолгүй дахин шатаж байсан байшин руу гүйн оров. Харин тэр буцаж гарч ирсэнгүй...
Хүмүүс "...хөөрхий тэр хүүхэд авраад өөд болчихлоо..." гэж шуугилдана. Магадгүй тэр энэ шуугилдахаас өөр юм мэддэггүй хүмүүст ойлгогдох цорын ганц зүйл хийсэн нь энэ биз...
Гэхдээ очиж очиж бөмбөг авах гэж гал руу ордог үнэхээр л тэнэг юм даа гэж хэлэх хүмүүс өрөвдсөн хүмүүсээс хавьгүй олон байлаа...
Харин тэнэг " Энэ жаал надад идэж байсан алимаа өгчихлөө шүү дээ. Гэхдээ энэ алимыг нь би идэж болохгүй байхаа. Хөөрхий хүүхэд надад алим өгснөөсөө болоод ээждээ загнуулаад байх шиг байна" гэж бодоод нөгөө шидсэн алимыг нь өөр лүү нь буцааж шидэх нь тэрээ... түүний шидсэн алим арай л хүүхдийг ончихсонгүй. Хавийн хүмүүс шуугиж хүүхдийн ээж " хөөё энэ тэнэг хүүхэд аллаа... та нар харсан уу. Ийм том юмыг хүүхэд рүү шидээд золтой л алчихсангүй" гэж хашиграхад ойр хавьд сууж байсан хүмүүс түүнийг хөөж "ямар харгис амьтан бэ чи... бас зүгээр тэнэг биш бүр хүн алж магадгүй аюултай амьтан байна шүү дээ ..." гэж хашгичив.
Тэнэг бүр гайхаж хоцорлоо. "Би энэ хүүхдэд алим л өгсөн шүү дээ. Эд нар яагаад ингээд уурлаад байгаа юм болоо... эсхүл эд нар өөрсөддөө юм өгөөгүй гэж уурлаад байгаа юм болов уу. Тэгвэл эд нарт бас л өөрийнхөө юмыг өгөхөөс дөө..." гэж бодоод өвөртөө хийсэн хэдэн хоосон лаазаа хашгираад байсан хүмүүс рүү чулуудаж орхив... хүмүүс бүр шуугилдаж "энэ чинь биднийг бүгдийг нь алах нь цагдаа дууд" гэж хашгирцгаалаа. Тэнэг тэдний учрыг ололгүй гүйн холдов. Тэрээр бодлоо. "... би тэр хүүхдэд алимыг нь буцааж өгсөн нь буруу юм боллоо. Ингэх юм бол хүмүүс уурлаад байдаг юм байна. Харин миний цуглуулсан тэр лаазнууд тэд нарт таалагдаагүй юм байхдаа..." гэж гайхан бодсоор өөрийн хоноглодог нэгэн байрны доод хонгил руу орлоо.
Энэ явдал болсны маргааш нь нөгөө тэнэг дахин тэр жаалын алим өгсөн тэр газраар явж байв. Тэгсэн нөгөө жаал хүүхдүүтэй тоглож байгаа харагдлаа. Тэнэг тэр жаалтай тоглох санаатай ойртож очиход нөгөө жаалын тоглож байсан тоглоомон алим өнхөрсөөр тэнэгийн хөл дор ирчихвээ. Тэнэг түүнийг нь аваад гайхан харж зогсож байтал нөгөө жаалын ээж " хөөе чи хүүхдийн тоглоом өгөөч..." гэж чанга дуугаар хэлэхэд тэнэг " би түрүүн энэ жаалын алимыг буцааж өгөхөд бөөн юм болсон. Одоо өгч болохгүй байх гэж бодоод, алимаа атгасаар ухарлаа. Тэгтэл нөгөө жаалын "ээж хөөе муу тэнэгээ чи хүүхдийн юм өгөөч ээ" гэж орилсоор гүйж ирэхэд тэнэг цаашаа ухаан жолоогүй зугтав.
Харин нөгөө тоглож байсан хүүхдүүд түүний араас чулуу шидэж, нөгөө жаалын шидсэн чулуу тэнэгийн толгойд оноход түүний ээж "болж муу гуйлгачин мөрөөрөө байхгүй дандаа манай хүүхдээр оролдож байх юм. Энэ тэнэг дахиж ирэх юм бол миний хүү өөдөөс нь чулуу шидээд хөөгөөрэй" гэж захив. Тэнэг бүр гайхаж хоцорлоо. Түрүүн намайг буцааж өгөхөд уурлаад байсан. Харин одоо буцааж өгөхгүй болохоор бас л уурлаад байх юм" хэмээн дотроо бодсоор оромжиндоо очлоо.
Ингээд нөгөө тэнэг тэр хавиар очилгүй хэд хонов. Тэгээд бодсоор байгаад нөгөө жаалд тоглоомон алимыг нь буцааж өгөхөөр шийдээд нөгөө газраа очиход тэр жаал байсангүй. Харин тэр хавийхан нэгэн орцны гадаа бөөгнөрчихсөн хашгирцгааж байлаа. Тэнэг дээшээ харвал нэг цонхноос бөөн удаа гарч байв. Тэр утаа гарч байгаа цонхоор нөгөө жаал уйлчихсан харагдаж байлаа.
Тэнэг сандарлаа..."... хөөрхий надад алим өгсөн хүүхэд уйлаад байна... тэр дотроос гарах гээд байх шиг байна..." гэж бодоод яаран цуглàсан түмнийг зүсэн орц руу гүйн орлоо. Тэгээд утаа гарч байгаа хаалгыг түлхтэл онгойгоогүй учир тэр хамаг чадлаараа өшиглөлөө. Хаалга ч онгойв. Хаалга онгойход тодроос гал түргиж тэнэгийн нүүрийг халуунаар төөнөлөө... тэр ч энийг тоох нь манатай нөгөө жаалаа хайж явсаар цонхон дээр очиход нөгөө жаал уйлчихсан "...авраарай ээжээ..." гэж харшгираад зогсож байв. Тэнэг юу ч бодолгүй түүнийг тэврээд орж ирсэн газраараа буцаж гарлаа. Хүүхдийг тэврээд гадагш гарахад шуугилдаж байсан хүмүүс чив чимээгүй болж гайхан түүн рүү харцгаана.
Тэгтэл нөгөө жаал " тэнэгээ миний бөмбөг тэнд байгаа та аваад өгөөч гэхэд " тэнэг юу ч бодолгүй дахин шатаж байсан байшин руу гүйн оров. Харин тэр буцаж гарч ирсэнгүй...
Хүмүүс "...хөөрхий тэр хүүхэд авраад өөд болчихлоо..." гэж шуугилдана. Магадгүй тэр энэ шуугилдахаас өөр юм мэддэггүй хүмүүст ойлгогдох цорын ганц зүйл хийсэн нь энэ биз...
Гэхдээ очиж очиж бөмбөг авах гэж гал руу ордог үнэхээр л тэнэг юм даа гэж хэлэх хүмүүс өрөвдсөн хүмүүсээс хавьгүй олон байлаа...
Комментариев нет:
Отправить комментарий